Een kwestie van spierkracht
Of je nu een rolstoel of hardloopschoenen gebruikt, atletisch succes vereist ook altijd de juiste training – en het gaat niet alleen om uithoudingsvermogen.
door Michi Reichelt
Heb je je ooit afgevraagd wie in een snellere tijd een marathon rent? Een persoon in een rolstoel of iemand die rent? Er bestaat geen twijfel: het is de persoon in de rolstoel. Met een enorme marge. Het wereldrecord voor een rolstoelmarathon is 1:17:47, bepaald door Marcel Hug uit Zwitserland in november 2021. Ter vergelijking: Eliud Kipchoge clocked 2:01:09 voor zijn officiële marathon wereldrecord vorig jaar.
En dus is het een feit dat mensen in een rolstoel veel sneller langere stukken kunnen afleggen dan hardlopers, die effectiever zijn op kortere afstanden. Door de betere eerste versnelling zijn hardlopers in het voordeel ten opzichte van rolstoelgebruikers wanneer het op sprinten aankomt. Maar na 800 meter is het een totaal ander verhaal…
Doelgerichte training
De rolstoel speelt hier uiteraard een belangrijke rol. Vergeleken met hardlopers wordt een grote afstand afgelegd telkens als de wielen draaien. Atleten kunnen zelfs kracht sparen als ze over een recht stuk weg rollen, terwijl hardlopers voortdurend waardevolle energie verbruiken. En met name rolstoelen met een modern, hightech ontwerp kunnen constant hoge snelheden halen.
Toch is de fysieke conditie van de atleten zelf net zo belangrijk. Zonder passende opleiding zouden rolstoelgebruikers letterlijk achterop raken. En dan hebben we het niet (alleen) over uithoudingsvermogen of cardiotraining.
Training voor rolstoelgebruikers moet gericht zijn op het opbouwen van kracht voor de romp en het bovenlichaam. Om een rolstoel doeltreffend te verplaatsen is het van vitaal belang sterke arm- en rompspieren (buik- en lendenspieren) te ontwikkelen; deze laatste zorgen voor stabiliteit en maken de voortbeweging mogelijk die nodig is voor wedstrijden en in vele andere situaties. Rotatietraining met kabeloefeningen zorgt voor gerichte core-training, terwijl isolatieoefeningen met halters zoals lateral raises (schouders), liggende triceps extensions en biceps curls de armen en het bovenlichaam trainen. Push-ups – waar je je handen aan de linker- en rechterkant van je lichaam plaatst en het lichaam vervolgens naar boven duwt – versterken ook de spieren in je bovenlichaam.
We weten dus dat een gerichte training de basis is van elk atletisch succes is, zowel in een rolstoel als in hardloopschoenen (Wheelchair weight training / Wheelchair resistance band exercise). Maar het stopt natuurlijk niet bij krachttraining. Ongeacht de sport is de spierfunctie afhankelijk van de spierflexibiliteit. rolstoelyoga stimuleert bijvoorbeeld ontspanning.
Meer dan alleen hardloopschoenen
En hoe zit het met de hardlopers? Het zal geen verrassing zijn om te horen dat zij vooral hun been- en onderlichaamspieren gebruiken: de beweging van de voet-, kuit- en dijspieren is even belangrijk als de heupbuigers en bilspieren, maar hardlopers gebruiken ook andere spieren. Zo vergeten amateursporters vaak dat het bovenlichaam ook relevant is voor het hardlopen. Er worden spieren geactiveerd in de romp, de rug en zelfs de armen, en ook de schouders worden erbij betrokken. In een notendop: een hardloper moet zijn hele lichaam gebruiken, en het (vroegere) vooroordeel dat deze sport - behalve sprinten - alleen voor dunne mensen met weinig kracht is, kan voorgoed worden verbannen.
Welke rol speelt voeding?
Veel hardlopers richten hun voorbereidingen met name op het eigenlijke hardlopen om de spieren te versterken, zoals hierboven beschreven. Het zijn vooral korte, snelle loopjes en sprints die de been- en bovenbeenspieren trainen. Maar anderen integreren isolatieoefeningen (bv. met weerstandsbanden) in hun trainingsschema om specifieke spieren aan te pakken en op te bouwen, samen met basisoefeningen zoals kniebuigingen, shoulder press of pull-ups. Krachttraining bevordert ook de neuronale activiteit; de hersenen leren de spieren optimaal te activeren.
Voeding speelt ook een grote rol bij de opbouw van spieren; een hoog eiwitgehalte is net zo belangrijk als koolhydraten en groenten. In ieder geval geldt voor alle sporters, of ze nu een rolstoel of hardloopschoenen gebruiken: de training van iedereen moet worden afgestemd op het eigen lichaam. Bovendien moet je altijd een professional raadplegen en erop letten hoe jouw lichaam op de training reageert. En vooral mensen met een dwarslaesie moeten hun training aanpassen aan hun mogelijkheden - deze variëren aanzienlijk afhankelijk van de mate van hun letsel - en samenwerken met een speciaal opgeleide deskundige om een persoonlijk trainingsprogramma te ontwikkelen. Uiteindelijk heeft iedereen hetzelfde doel: optimaal genieten van hun sport.
Waarom zou je nog langer wachten? Registreer nu voor de Wings for Life World Run! Dankzij de huidige "Neem een vriend mee" promotie, krijg je nu zelfs een gratis 2de startplaats als je registreert voor de App Run voor 14 februari. Dit wordt mogelijk gemaakt door onze partner Philips sport koptelefoon; ze betalen het instapbedrag en voegen zelfs een waardebon toe voor 50 procent voor twee paar nieuwe sport koptelefoons. We kijken ernaar uit om je te zien!
